Η ανατομία του ξύλου
Η ξυλεία παράγεται από τους κορμούς των δέντρων – που ονομάζονται και στρόγγυλη ξυλεία – οι οποίοι τεμαχίζονται στο εργοστάσιο που λέγεται πριστήριο ή πριονιστήριο, αφαιρείται ο φλοιός τους και καταλήγουν σε πριστή ή πριονιστή ξυλεία – καδρόνια, δοκάρια, σανίδες, μαδέρια, πλάκες κτλ.
Η πριστή ξυλεία δηλαδή είναι σύνολο προϊόντων ξύλου διαφόρων μορφών, με ορθογωνική ή τετραγωνική διατομή, στα οποία αφαιρέθηκε πλευρικά ο φλοιός του δέντρου.
Σε κάθε κομμάτι πριστής ξυλείας διακρίνουμε:
– Τις δύο κύριες όψεις ή φάτσες, όπου τα νερά του ξύλου έχουν γραμμωτή ή καμπυλοειδή εμφάνιση, ανάλογα με τον τρόπο κοπής του κορμού. Η επιφάνεια με την καλύτερη σχεδίαση ονομάζεται καλή φάτσα, η άλλη ανάποδη.
– Τις δύο πλευρικές επιφάνειες, όπου πάλι τα νερά του ξύλου έχουν γραμμωτή ή καμπυλοειδή εμφάνιση, ανάλογα με τον τρόπο κοπής του κορμού.
Οι ρόζοι δημιουργούνται από ένα κομμάτι από κλαδί του δέντρου που έχει μείνει μέσα στο σώμα του κορμού.
Οι ρόζοι ανάλογα με τη φύση τους, δεν εγκυμονούν όλοι κινδύνους για την αντοχή της ξυλείας, αλλά κάνουν επιφυλακτικούς τους πολ. μηχανικούς.
Από την άλλη μεριά, οι ρόζοι είναι η χαρά των αρχιτεκτόνων γιατί αναδεικνύουν τον φυσικό και ρουστίκ χαρακτήρα μιας διακόσμησης με βάση το μασίφ ξύλο.
Μια πλάκα ξύλου χωρίς φλοιό και στις δύο πλευρές της ονομάζεται ξεφαρδισμένη.
Αν έχει φλοιό στη μία πλευρά της είναι μισοξεφαρδισμένη και όταν έχει φλοιό και στις δύο πλευρές της λέγεται αξεφάρδιστη.
Οι επιπλοποιοί προτιμούν να αγοράζουν την ξυλεία τους ξεφαρδισμένη, έστω κι αν είναι λίγο ακριβότερη.
Η κατεργασία του ξύλου με κάθετη κοπή ονομάζεται σοκόριασμα, με κατά μήκος κοπή λέγεται πρίση ή πριόνισμα και η κοπή αφαίρεση του φλοιού ξεφάρδισμα. Το κομμάτι του ξύλου μαζί με τον φλοιό που αφαιρείται από τον κορμό λέγεται παραφέλα και θεωρείται υπόλειμμα της επεξεργασίας του ξύλου.
Το πλάνισμα του ξύλου για να αποκτήσει το επιθυμητό πάχος ή πλάτος του λέγεται ξεχόντρισμα.
Συχνά ακούμε τη λέξη μασίφ, της οποίας η έννοια μερικές φορές δεν γίνεται αντιληπτή από όλους με τον ίδιο τρόπο.
Η πριστή ξυλεία είναι ξυλεία μασίφ, υπό την έννοια ότι είναι φυσικό υλικό (παράγεται από τη φύση) συμπαγούς μορφής (μονοκόμματο θα λέγαμε).
Στον αντίποδα, έχουμε την βιομηχανική ξυλεία (μοριοσανίδες, κόντρα πλακέ, O.S.B.), η οποία παράγεται από την ξυλοβιομηχανία από ξύλα θρυμματισμού (ξυλάλευρο) με την προσθήκη κόλλας.
Η σύνθετη ξυλεία ή σύνθετο ξύλο είναι τεχνητή πριστή ξυλεία. Είναι ένα υλικό φυσικό 100%, αλλά όχι μασίφ, καθώς κατασκευάζεται στο εργοστάσιο από την συνένωση κομματιών μασίφ ξύλου, οπότε διακόπτεται η συνέχεια της μάζας του υλικού και αυτό βέβαια γίνεται για να βελτιωθεί η αντοχή της ξυλείας.
Υπάρχει και η έννοια ημίμασιφ, αλλά για αυτή μιλάμε στα πάνελ ξύλου.
Τα περισσότερα ποιοτικά έπιπλα και οι ανώτερης ποιότητας επιπλώσεις κατασκευάζονται από μια μικρή σχετικά ομάδα ειδών ξύλου.
Συνήθως τα κοινά ή εμπορικά ονόματα ενός ξύλου ακολουθούνται και από τη βοτανική του ονομασία (δρυς, οξυά, κλπ). Η βοτανική ονομασία χρειάζεται για να αποφεύγεται η σύγχυση μεταξύ των διαφόρων ξύλων, τα οποία μπορεί να έχουν κοινές ονομασίες.
